Nguyên nhân gây tình trạng ô nhiễm môi trường không khí và biện pháp khắc phục

Ô nhiễm môi trường không khí là vấn đề được cả thế giới quan tâm, không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ con người mà còn ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên. Vậy ô nhiễm không khí là gì? Thực trạng, nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí? Giải pháp khắc phục ô nhiễm tình trạng ô nhiễm môi trường không khí ra sao? Hãy cùng Tân Trường Thịnh tìm hiểu qua bài viết sau đây.

I. Môi trường không khí là gì

Môi trường không khí là tập hợp tất cả các khí bao quanh ta, cung cấp sự sống cho sinh vật trên Trái Đất và con người. Không khí có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự sinh trưởng và phát triển của muôn loài. 

II. Ô nhiễm không khí là gì?

Ô nhiễm môi trường không khí là sự thay đổi trong thành phần không khí, cụ thể như khói, bụi, các  khí lạ được đưa vào không khí gây nên các hiện tượng khác lạ, làm biến đổi không khí. 

Không khí bị ô nhiễm sẽ ảnh hưởng đến các đối tượng sinh vật sống với mức độ khác nhau và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người.

III. Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí

>> Tình trạng ôi nhiễm môi trường đất như thế nào hiện nay? nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất?

1. Tình trạng không khí bị ô nhiễm tại Việt Nam 

Hiện nay, Việt Nam được đánh giá là một trong 10 nước ô nhiễm môi trường không khí hàng đầu Châu Á, đặc biệt là ô nhiễm bụi (PM 10, PM 2.5). Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội là nơi bị ô nhiễm không khí nặng nề nhất cả nước với chỉ số dao động trong mức báo động rất nguy hiểm khoảng 150 – 200 vào năm 2019. Nguyên nhân chính là do số lượng phương tiện giao thông tăng cao tại các thành phố này. Tình trạng này gây làm hạn chế tầm nhìn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân.

2. Thực trạng không khí bị ô nhiễm trên thế giới 

Theo đánh giá của WHO, 92% dân số thế giới đang sống trong môi trường chất lượng không khí dưới mức tiêu chuẩn, ở mức báo động nhưng con người vẫn chưa có những biện pháp cụ thể để khắc phục.

IV. Những nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường không khí phổ biến

1. Nguyên nhân từ tự nhiên

1.1 Phun trào núi lửa

Trong quá trình phun trào, núi lửa mang theo một lượng lớn chất dinh dưỡng cho đất nhưng lại chứa lượng lớn khí metan, clo, lưu huỳnh là nguyên nhân khiến ô nhiễm không khí nghiêm trọng. 

1.2 Cháy rừng

Cháy rừng sẽ sản sinh ra một lượng lớn nitơ, oxi và khói bụi, tro tàn làm không khí bị ô nhiễm. 

1.3 Gió 

Đây là nguyên nhân gián tiếp gây ô nhiễm môi trường không khí bởi nó là phương tiện đưa bụi bẩn, các chất độc hại từ nhà máy lan rộng khắp, tạo nên sự ô nhiễm trên diện rộng.

1.4 Những cơn bão

Những cơn bão thường sẽ sản sinh ra một lượng Cox và bụi mịn khổng lồ, là nguyên nhân chính làm gia tăng ô nhiễm không khí. 

Ngoài ra, việc phân hủy xác chết động vật, phóng xạ tự nhiên hay sóng biển cũng là những nguyên nhân làm không khí bị ô nhiễm.

>> Ôi nhiễm rác thải nhựa hiện nay như thế nào? tác hại của rác thải nhựa đối với môi trường? Có cách giải quyết không?

 2. Nguyên nhân từ con người

2.1 Hoạt động sản xuất công, nông nghiệp

Các ống xả của các nhà máy, xí nghiệp thải ra các khí như CO2, CO, SO2, NOx vào không khí là tác nhân gây ra ô nhiễm nghiêm trọng . Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc trừ sâu, phân bón trong sản xuất hay các hoạt động đốt rơm, rạ, đốt rừng làm rẫy cũng gây nên ô nhiễm môi trường không khí. 

2.2 Giao thông vận tải

Đây là nguyên nhân lớn nhất gây ô nhiễm không khí, đặc biệt tại các thành phố lớn. Với số lượng phương tiện giao thông khổng lồ liên tục di chuyển, thải ra khối lượng lớn các chất thải như CO, VOC, NO2, SO2,… khiến tầm nhìn bị hạn chế và biến đổi không khí nghiêm trọng. 

2.3 Hoạt động quốc phòng, quân sự

Dù chiến tranh đã qua rất lâu nhưng các chất độc hại từ các hoạt động nghiên cứu quân sự như dioxin vẫn còn tồn đọng rất lớn, gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người. 

2.4 Hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng

Vận chuyển nguyên vật liệu trong hoạt động xây dựng cao ốc, chung cư, cầu đường cũng gây nên sự ô nhiễm không khí làm giảm tầm nhìn, tăng lượng bụi mịn và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân. 

2.5 Thu gom xử lý rác thải

Chất thải sinh hoạt trong quá trình sinh sống của con người như đồ ăn, chai nhựa, túi nilon, nước thải sinh hoạt,… không được xử lý đúng cách hoặc đốt khiến mùi hôi bốc ra khiến không khí bị ô nhiễm. 

2.6 Hoạt động sinh hoạt

Trong quá trình nấu nướng hàng ngày, các khí thải từ nguyên liệu cháy như gas, than, củi sản sinh ra một lượng lớn khí CO, CO2, NOx, SOx,… độc gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. 

V. Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí đối với hệ sinh thái

1. Tác hại đối với động thực vật 

• Động thực vật có thể bị tắc nghẽn khí quản và giảm hệ miễn dịch khi sống trong bầu không khí chứa các hợp chất nguy hiểm như SO2, NO2, CO…
• Ngoài ra, ô nhiễm không khí còn làm chết cây ăn trái, làm Trái Đất nóng lên gây hiệu ứng nhà kính. 
• Không khí bị ô nhiễm gây nên hiện tượng mưa axit, làm ô nhiễm nguồn nước, giết chết các sinh vật có lợi trong đất và làm mất mùa, giảm sản lượng trong sản xuất. 

2. Tác hại đối với con người

• Ô nhiễm môi trường không khí khiến cho tỷ lệ người mắc các bệnh về hô hấp, ung thư ngày càng tăng cao.
• Bụi mịn PM 2.5 kết hợp với CO, SO2, NO2  trong không khí cũng gây kích ứng niêm mạc, cản trở hemoglobin kết hợp oxy khiến tế bào thiếu oxy, làm suy giảm chức năng phổi và làm nặng thêm tình trạng bệnh hen và bệnh tim.
• Bên cạnh đó, chúng là nguyên nhân gây tử vong cao thứ 4 thế giới, khiến tuổi thọ trung bình của mỗi người giảm 2 năm. Mỗi năm có đến 7 triệu ca tử vong, khu vực Châu Á – Thái Bình Dương chiếm khoảng 4 triệu ca và gây thiệt hại lớn về kinh tế. 
• Theo WHO, sống trong bầu không khí bị ô nhiễm sẽ gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, đột quỵ.
• Ngoài ra, hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí còn tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, Parkinson, tự kỷ, tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương và gây ra cái chết thầm lặng cho hàng triệu người trên thế giới. 

VI. Các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường không khí hiệu quả

1. Cải thiện thói quen sinh hoạt 

Cải thiện thói quen sinh hoạt là một trong những biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí hiệu quả. Việc này được thực hiện bằng cách xử lý rác thải đúng cách, sử dụng các thiết bị hiện đại thay thế nhiên liệu đốt từ củi, than, gas. Bên cạnh đó, bạn nên tắt các thiết bị khi không cần thiết, sử dụng các phương tiện công cộng cho việc di chuyển,….để giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí xung quanh.

2. Xử lý khí thải từ các nhà máy công nghiệp 

Để hạn chế gây ô nhiễm môi trường không khí trong quá trình sản xuất, các doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về việc xử lý và đưa chất thải ra môi trường, thay thế các máy móc lạc hậu bằng dây chuyền tiên tiến, hiện đại,..

3. Dùng biện pháp kỹ thuật

Đây là biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí hiệu quả và an toàn nhất hiện nay. Cụ thể, con người sẽ dùng các công nghệ hiện đại và công nghệ sinh học để lọc và làm sạch không khí sau đó mới thải ra môi trường. 

4. Quy hoạch và trồng cây xanh

Trồng cây và phát triển các khu rừng nhân tạo cũng là một biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường cực kì hữu ích. Cây xanh có thể lọc không khí, khói bụi, làm hạ nhiệt độ, tăng cường không khí trong lành ở các đô thị lớn và có khả năng ngăn ngừa những thiên tai tự nhiên. 

Qua bài viết trên, Tân Trường Thịnh đã cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về như thực trạng, nguyên nhân, hậu quả và biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường không khí. Hy vọng mọi người xung quanh chúng ta đều có ý thức tốt để giữ cho môi trường không khí trong lành, giảm tình trạng ô nhiễm.